Festiwal

Zuzanna Sokołowska

Tożsamość miejsca

Miasto posiada potencjał wielości, mnogości, totalnego chaosu, który obezwładnia, mami i przyciąga feerią dźwięków, zapachów oraz intensywnością doświadczania przestrzeni budowanej przez jego historię. Miasto to miejsce, czyli – jak sugeruje słownikowa definicja – „część określonej przestrzeni, z którą coś się dzieje, na której coś się odbywa”, definiowane jest także przez pojęcie tożsamości, mozolnie kreowanej przez samych mieszkańców, kształtujących jego niepowtarzalną atmosferę. W dobie ciągłych, społecznych zmian i globalizacji, przekształceniom ulega przede wszystkim definicja identyfikacji, która przestaje być już synonimem tego, co wspólne, jednorodne oraz tradycyjne. Dziś mówi się o tożsamości w kontekście różnic, które sprzyjają wzajemnym antagonizmom oraz tworzeniu się stereotypów, które oddalają od koniecznego porozumienia. Rosalyn Deutsche śmiało stwierdza, że „ludzie stali się źródłem władzy, ale w tym samym demokratycznym momencie zostali pozbawieni swej trwałej tożsamości”. Tymczasem Zygmunt Bauman, którego śmiało można uważać za specjalistę od identyfikacji pisał, że tożsamość ma się tylko wtedy, gdy nie trzeba o niej myśleć. „Tożsamość – i potrzeba jej posiadania – dociera do świadomości wtedy dopiero, gdy pytamy <> i <>, a pytamy wówczas, gdy prosta, jednoznaczna i natychmiastowa odpowiedź nie przychodzi łatwo, przysparza kłopotu, wymaga zastanowienia” – twierdził socjolog. Współcześnie, pytanie „kim jestem” jest tak naprawdę pytaniem otwartym, w którym pomieścić można wiele odpowiedzi. Siódma już odsłona częstochowskiego festiwalu sztuki Arteria, odbywać się będzie pod hasłem „Miastożsamośc”". Tym razem zaproszeni artyści, badacze kultury oraz architekci, będą zastanawiać się nad lokalnością i pojęciem identyfikacji, zapraszając mieszkańców do wspólnej debaty, a także zastanowienia się nad przyszłością miasta, co sprzyjać będzie budowaniu nowych perspektyw i wytyczaniu kolejnych dróg rozwoju. Tegoroczna edycja festiwalu poruszać się będzie nie tylko w obszarze współczesności, ale będzie także intensywnie powracać do burzliwej historii Częstochowy, która po II wojnie światowej ulegała wielu niekorzystnym przekształceniom, sprzyjającym migracji. Urszula Kluz Knopek, Kle Mens, Joanna Rzepka Dziedzic, Honorata Martin, Łukasz Dziedzic, Łukasz Piskorek, Natalia Kałuża, Anna Pluta, Roman Kurkiewicz, grupa FRiKO, Stowarzyszenie Yava, Fundacja Oczami Brata, oraz Fundacja Chrześcijańska Adullam będą zachęcać mieszkańców do wspólnych interwencji oraz artystycznych działań, sprzyjających integracji. A Joanna Wowrzeczka, Izabela Desperak, Mikołaj Iwański oraz częstochowska architektka i częstochowski architekt – Olga Kitala i Hubert Wąsek – zastanowią się na miejską tożsamością Częstochowy, zapraszając wszystkich do otwartej, pełnej zaangażowania debaty. Jak zwykle na Arterii nie może zabraknąć akcentów muzycznych – tym razem swój koncert da absolutnie niezwykły pod każdym względem duet SIKSA, który bez wątpienia swoimi punkowymi, nieco teatralnymi muzycznymi happeningami, porusza niezwykle ważne i aktualne problemy społeczne. Bo sztuka współczesna konsekwentnie dąży do rejestrowania procesów, jakie zachodzą w otaczającej rzeczywistości, stając się sugestywnym przewodnikiem po definicjach tożsamości, które nie są stabilne i raz na zawsze ustalone.

Kto będzie strzelał na ART.erii?

Dr Iza Desperak

- socjolożka, starszy wykładowca w Instytucie Socjologii UŁ, członkini kolektywu Kobiety znad Łódki zajmującego się popularyzacją lokalnej herstorii, dziennikarka społecznego miesięcznika „Miasto Ł.”, w którym wydobywa na powierzchnię niewidoczne lokalne aktywności, od guerilla gardening do roli ławek w mieście, współautorka równościowej strategii rozwoju miasta Łodzi, brała także udział w stworzeniu łódzkiego budżetu obywatelskiego, badaczka, autorka między innymi raportów „Kobiety w budżecie” oraz „Seniorzy w budżecie” w ramach badania Fundacji Miejski Kolektyw w 2014 roku.

Joanna Rzepka Dziedzic

- artystka multimedialna, autorka instalacji, fotografii i wideo, kuratorka, edukatorka, aktywistka lokalna. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych (obecnie Uniwersytet Artystyczny) w Poznaniu MA oraz Instytutu Twórczej Fotografii na Uniwersytecie Śląskim w Opawie – Czeska Republika BA. Stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2015 r.
Od 2004 roku współprowadzi niezależną instytucję kultury – Galerię Szarą (do 2015 roku – w Cieszynie, od 2016 w Katowicach). W ramach tej działalności brała udział w organizacji ponad 100 wystaw z udziałem kilkuset artystów w kraju i za granicą. Przygotowała setki godzin warsztatów i spotkań z zakresu sztuki współczesnej i Nowych Mediów. Współorganizowała kilkadziesiąt koncertów i parę festiwali. Organizowała też konferencje, redagowała i wydawała książki.
Swoje projekty prezentowała na wystawach w kraju i za granicą. Obecnie pracuje nad projektem Syndrom Feniksa – autorską koncepcją sinusoidalnego sposobu funkcjonowania osobowości twórczych.

Natalia Kałuża

- (ur. 1991) – absolwentka etnologii i kulturoznawstwa na Uniwersytecie Śląskim. Na co dzień pracuje w Świetlicy Krytyki Politycznej „Na Granicy” w Cieszynie, gdzie odpowiada za koordynację projektów oraz realizuje program edukacji kulturalnej dla dzieci i młodzieży z Cieszyna (wspólnie z którymi w ostatnich dwóch latach udało się zrealizować m. in. spektakle: „Okruchy”, „Rozmowy przy zbieraniu borówek” - w ramach programu Lato w teatrze). Od kilku lat działa również w cieszyńskim Stowarzyszeniu Na Rzecz Odnowy i Współistnienia Kultur „Sałasz”, w którym m.in. odpowiada za współorganizację Festiwalu Morochów (wieś na polsko-ukraińskim pograniczu kulturowym) oraz organizację cieszyńskiej edycji Festiwalu Filmowego WATCH DOCS. Prawa Człowieka w Filmie.

Olga Kitala

- chociaż urodziła się w Częstochowie, mieszka tam dopiero od 4 lat. Wcześniej ukończyła kierunek „Architektura i Urbanistyka” na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. Studiowała również na Wydziale Architektury na Fachhochschule w Akwizgranie w Niemczech. Aktywna zawodowo przez większość okresu studiów, zdobywała doświadczenie w śląskich pracowniach architektonicznych. Po obronie pracy dyplomowej dotyczącej energooszczędnych obiektów biurowych kontynuowała pracę zawodową w stolicy dolnego Śląska- Wrocławiu. Od 2008 roku zajmuje się zagadnieniem zrównoważonego rozwoju w architekturze, urbanistyce i planowaniu przestrzennym. W 2013 ukończyła studia podyplomowe „Architektura i Budownictwo Zrównoważone” na Politechnice Krakowskiej. Od 2012 prowadzi autorską pracownię projektową. Obecnie interesuje się z problematyką rozwoju współczesnych miast oraz nowymi modelami partycypacji społecznej w procesie projektowania przestrzeni publicznych i nie tylko.

Urszula Kluz-Knopek

- ur. w 1985 roku w Ustroniu. Artystka intermedialna wykorzystująca w swoich działaniach instalację, wideo oraz fotografię. Doktorantka na UAP w Poznaniu oraz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Absolwentka Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu oraz inżynierka informatyki. Od kilku lat właścicielka graficznego Studia Bakłażan oraz członek STGU (Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej). Pracuje również jako mentorka w projekcie Link do Przyszłości dla Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego finansowanego ze środków Microsoftu, który ma na celu wspieranie młodych ludzi z małych miejscowości w planowaniu ich przyszłości zawodowej w sposób szeroki i nieszablonowy, uwzględniając rozwój społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy. Redaktorka naczelna magazynu artystyczno-naukowego Woof Woof Arf Arf. Stypendystka (jako doktorantka) Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Z zamiłowaniem zajmuje się sportami uderzanymi i wytrzymałościowo-siłowymi. Jej konikiem jest zdrowy tryb życia i dietetyka sportowa dlatego kształci się i uczestniczy w różnych kursach u najlepszych polskich specjalistów.

Honorata Martin

urodziła się w Gdańsku gdzie ukończyła Akademię Sztuk Pięknych, dyplom obroniła na wydziale malarstwa u prof. Mieczysława Olszewskiego, aneks z intermediów u prof. Wojciecha Zamiary. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, fotografią, video i performanceem. Jej działania najczęściej rozgrywają się w czasie rzeczywistym. Podczas „Wyjścia w Polskę” wyruszyła ze swojego mieszkania w Gdańsku, bez założeń i celu. W ciągu niepełnych dwóch miesięcy doszła na południe polski do Dzierżoniowa. Podczas performancu „Zadomowienie” zamieszkała w parku na warszawskim osiedlu Bródno, w budowanym przez siebie szałasie. Swoje działania, oparte na interakcji z ludźmi, tworzyła na bieżąco z dnia na dzień. Sztuka Honoraty często wiąże się z przekraczaniem ograniczeń własnego ciała i społecznego tabu. W indywidualnej wystawie „Bóg Małpa” możemy zobaczyć artystkę zwisającą z balkonu dziesiątego piętra gdańskiego bloku, czy płynącą w lodowatej wodzie osiedlowego kanału.

Anna Pluta

- Graficzka, absolwentka Wydziału Artystycznego Uniwersytetu Śląskiego, autorka ilustracji do książek: „Bieda. Przewodnik dla dzieci”, „Współpraca. Przewodnik dla dzieci”, „Zaufanie”. Od 2009 związana ze Świetlicą Krytyki Politycznej w Cieszynie, gdzie realizuje projekty edukacyjne oraz społeczno-kulturalne z dziećmi i młodzieżą.

Kle Mens

- (Klementyna Stępniewska, ur. 1985) – laureatka głównej nagrody w XII Konkursie Gepperta, ukończyła malarstwo na warszawskiej ASP w 2014 roku pod kierunkiem profesora Jarosława Modzelewskiego, adi. Igora Przybylskiego. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, filmem, obiektami. Jej prace charakteryzuje granicząca z obsesją dokładność, często powstają przez wiele miesięcy. Kle Mens podejmuje tematy związane z duchowością, seksualnością, religią, feminizmem i kulturą współczesną, nadając im osobisty wymiar.

Do 2014 roku działała w duecie z Katarzyną Rowską o nazwie: Klementyna Katarzyna Stępniewska Rowska. Wystawa "Kato" w BWA Tarnów była solowym debiutem Kle Mens.

Joanna Wowrzeczka

- absolwentka Uniwersytetu Śląskiego, Wydział Artystyczny w Cieszynie. Zajmuje się malarstwem i socjologią sztuki. Uzyskała stopnie doktora w dziedzinie nauk humanistycznych oraz sztuk pięknych. Uczestniczyła w wielu wystawach indywidualnych oraz zbiorowych, konferencjach naukowych. Wykładowczyni akademicka, społecznica. Generalnie zaangażowana

Łukasz Dziedzic

- Artysta audiowizualny, muzyk, kurator, projektant, edukator.
Fundator i wiceprezes Fundacji Kultury Audiowizualnej “Strefa Szarej”. Studia – 1999-2004 na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Śląskiego filia w Cieszynie. Od 2004 roku wspólnie z żona Joanną prowadzi Galerię Sztuki Współczesnej Szara – obecnie w Katowicach. Twórca eksperymentalnych projektów audiowizualnych i muzycznych m.in. John Lake, Lugozi, Iron Noir (w duecie z Wojciechem Kucharczykiem). Kurator wystaw i projektów artystycznych. Prowadzi warsztaty edukacyjne dla młodzieży, studentów i dorosłych z zakresu sztuki mediów, audio i wideoartu.
Uczestniczył w wystawach zbiorowych w kraju i zagranicą.
Interesują go soniczne i ransowe własności dźwięku i rytmu, często w odniesieniu do popkultury, religii czy zjawisk paranormalnych, dzięki którym człowiek stara się „tłumaczyć” sobie rzeczywistość.

Dr Mikołaj Iwański

- Ekonomista, zajmuje się społecznym i ekonomicznym aspektem funkcjonowania sztuki. Kierownik Zakładu Historii i Teorii Sztuki na Wydziale Malarstwa i Nowych Mediów Akademii Sztuki w Szczecinie. Związkowiec i aktywista – członek Komisji Krajowej Inicjatywy Pracowniczej oraz Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej. Współredaktor Czarnej Księgi Polskich Artystów, w 2016 wyszły Perfumy. Posłowie do deindustrializacji pod jego redakcją. Publikował w m.in. Obiegu, Szumie, Gazecie Wyborczej, KrytykaPolityczna.pl. Dwukrotny gość Festiwalu Arteria.

Roman Kurkiewicz

- Dziennikarz, redaktor, felietonista, scenarzysta, autor programów telewizyjnych i radiowych, aktywista, wykładowca i nauczyciel akademicki. Studiował filozofię, pracował m.in. w następujących mediach: Gazeta Wyborcza, TVP II, TV Polsat, TV 4, TVN 24, Radio TOK FM, Radio RDC, Tygodnik Przekrój, Życie Warszawy, wykładowca Collegium Civitas, autor cyklicznych programów o książkach „Pod tytułem” w TOK FM, w latach 2014-2016 współautor wraz Janem Wróblem programu „Dwie prawdy” W TVN 24. Autor dwóch książek z wyborem felietonów z Tygodnika Przekrój.

Hubert Wąsek

- Architekt, miłośnik architektury powojennego modernizmu w Częstochowie, autor strony na FB: Częstochowa.45-89. Prezes częstochowskiego Oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP.

Duet FRiKO

Marta Frej to artystka, feministka, animatorka kulturalna, prezeska Fundacji Kulturoholizm, mama Maćka. Absolwentka Akademii Sztup Pięnych w Łodzi. Bawi się formą i słowem, tworzy memy, kuratorka i współorganizatorka Festiwalu Sztuki Współczesnej w Przestrzeni Publicznej Arteria.

Tomasz Kosiński animator kulturalny i aktywista, kurator i współorganizator Festiwalu Sztuki Współczesnej w Przestrzeni Publicznej Arteria.

SIKSA

- SIKSA to intrygujące połączenie sztuki krytycznej, literatury współczesnej i punkowej energii. Powstały w połowie 2014 roku duet podczas tego co nazwiesz "występem" czy "koncertem", zniszczy wszystko co rozumiesz przez te ograniczone słowa. Tak naprawdę SIKSA to tylko wokal i bas. Albo AŻ wokal i bas. Ograniczone instrumentarium kontrastuje z NADekspresją wokalistki, elementami monodramu, kontrowersyjną narracją i ekstrawaganckimi kostiumami. Naszpikowane mową potoczną teksty Alex Freiheit poruszają niewygodne kwestie feministyczne, polityczne i społeczne, ale pełne są również zaskakującego humoru czy pretensjonalnych odniesień do popkultury i codzienności. SIKSA hasa zarówno po imprezach punkowych jak i po galeriach sztuki współczesnej, imprezach literackich czy teatralnych. Nie boi się grać w klubach, w plenerze, na skłotach czy prywatnych mieszkaniach.

Fundacja Chrześcijańska Addulam

- Celem Fundacji jest niesienie wszechstronnej pomocy osobom, rodzinom, osobom upośledzonym społecznie, materialnie lub zdrowotnie, a zwłaszcza zagrożonym ubóstwem.

Fundacja Oczami Brata

- Fundacja prowadzi Specjalistyczno-Opiekuńczą Placówkę Wsparcia Dziennego dla dzieci i młodzieży, Teatr Oczami Brata, warsztaty artystyczne dla osób o różnej sprawności, projekt „(Nie)pełnosprawni – aktywni kulturalnie”, promuje twórczość uzdolnionych osób z niepełnosprawnością, organizuje społeczność lokalną i promuje wolontariat, przeprowadza projekt DOWN-LOVE - warsztaty z uczniami szkół, studentami na temat niepełnosprawności, współrealizuje projekt „Biuro Aktywizacji Społecznej”, wdrażając model asystentury społecznej oraz razem z Miastem Częstochowa założyła Spółdzielnię Socjalną „Jasne, że alternatywa 21”.